İBB’nin İstanbul Deprem Seferberlik Planı kapsamında, çürük binaların depreme dayanıklı hale getirilmesi için yeni bir finans modeli hazırlandı. İBB Genel Sekreteri Can Akın Çağlar’ın ayrıntılarını sunduğu “İstanbul Yenileniyor Sıfır Faizli Finansman” modeli, Türkiye’de bir yerel yönetim tarafından ilk defa uygulanacak.
İBB yönetimi, üzerinde yaklaşım 1.5 yıldır çalıştığı modeli onay için geçtiğimiz ocak ayında İBB Meclisi’ne sevk etmişti. Meclisin bu ayki oturumunda projenin onaylanması bekleniyor.
İBB KREDİ FAİZİNİ ÖDEYECEK
Yeni finansman modelinin; riskli yapıda oturan dar gelirli vatandaşlar, İBB iştirak şirketi KİPTAŞ, bankalar ve İBB olmak üzere 4 paydaşı var. İBB, riskli binalarda oturan vatandaşları evlerinin yenilenmesi için KİPTAŞ ve dönüşümün finansmanı için de bankalarla yan yana getirme konusunda koordinasyon görevini üstlenecek. KİPTAŞ, vatandaşa ve bankalara riskli binaların yıkılıp yeniden yapılma garantisi verecek.
Bankalar, bu dönüşümün finansmanında hak sahiplerine konut kredisi kullandıracak. İBB de koordinasyonun yanı sıra bankalarca kullandırılacak konut kredilerin faizlerini ödeyecek. Kredi anapara üst limiti 1 milyon lira ve vadesi de azami 10 yıl olarak belirlendi.
Anapara, vatandaş tarafından 10 yılda , faiz ise İBB tarafından 10 yıl boyunca bankalara ödenecektir. Örnek ödeme planına göre vatandaş birinci yıl her ay ortalama 2 bin 700 TL taksit ödeyecek. İBB her ay 17 bin liralık finansman desteğinde bulunmuş olacak.
RİSKLİ BİNA RAPORU OLMALI
Projeden yararlanabilmek için belli kriterleri taşımak gerekiyor. Öncelikle faiz desteğinden yararlanacak binanın, riskli yapı raporunun bulunması gerekiyor. “İstanbul Yenileniyor” projesi kapsamında KİPTAŞ ile uzlaşmaya varılmış olmalı. Hak sahibinin dar gelirli olması yani hane içi toplam gelirinin net asgari ücretin 2 katını geçmemesi gerek. Hak sahibinin bankalarca kredilendirilmesinde bir engel bulunmaması da şartlar arasında yer alıyor. Ayrıca bir kişi en fazla bir konut için faiz desteğinden yararlanabilecek.
2.9 MİLYARLIK BÜTÇE AYRILDI
Bu finansman modelinen İBB, 2023 yılı için 2,9 milyar TL’lik bütçe ayırdı. Bu bütçe ile bir yılda yaklaşık 14 bin 77 konutun dönüşümünün gerçekleştirilmesi öngörülüyor. Kiracılar için de İBB’nin ayrı bir çalışması bulunuyor. İstanbul genelinde yaptırılan hızlı tarama testlerinde deprem güvenliği sıfıra yakın ve kendiliğinden çökme riski taşıdığı tespit edilen yaklaşık 10 bin kişinin yaşadığı 318 binada oturanlara kiracı ve mülk sahibi ayrımı yapmadan bakanlığın belirlediği limitin 3 katı kadar kira yardımında bulunuluyor. İBB Avcılar’da bu çalışmanın ilk uygulamasını geçtiğimiz günlerde hayata geçirdi ve riskli binayı yıkarak kiracılara 4 bin 500 TL kira yardımına başladı.
