VAN -Ermenilerin adlandirdigi sekliyle “Ahtamar”, degisen ismiyle Akdamar’daki Surp Haç Kilisesi’nde 95 yil sonra ilk kez düzenlenen ayin, “Khorhurt Khorin” (Derin Sir) sözüyle basladi. Türkiye Ermenileri Patrikligi Genel Patrik Vekili Basepiskopos Aram Atesyan’in deyimiyle, 95 yil önce din adamlarinin adadan ayrilmasiyla baslayan sessizlik böylece sona erdi.
Türkiye’ye mütesekkiriz
Atesyan, Van’daki Akdamar Adasi’nda bulunan Surp Haç Kilisesi’ndeki ayin vaazinda, “Bir sanat degeri olan kilise, bir kültür abidesidir ve bu nedenle insanlik onun ortak sahibidir. Bu vesileyle kilise binasini, korumasi altina alarak devlet imkanlariyla restorasyonuna saglayan Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Hükümetine mütesekkiriz” dedi.
Önce Ermenice ardinda da Türkçe verdigi vaazinda Atesyan, haçin, ayinin hemen ardindan yerine konulacagi sözünü Kültür ve Turizm Bakani Ertugrul Günay’dan aldiklarini hatirlatti. Atesyan, “Gönül arzu ederdi ki Kadasetli Patrigimiz II. Mesrop Hazretleri bugün bizimle olsun. Burada kendisi için sifa diliyorum” diye basladigi sözlerini söyle sürdürdü:
Gelecek nesil vurgusu
“2005’te restorasyon sonrasi ziyarete açilirken, kilisenin ziyaret günü olan Kutsal Haç Yortusu’nda ibadet etme arzusu dile getirilmisti. Bu dilege sicak bakan devletimiz, Eylül’ün 2’nci haftasinda ayinin düzenlenmesine izin verdi. Bizim için önemli olan müze statüsünde korunan kilise binasinin gelecek nesilleri aktarilmasidir.
Akdamar’dan diasporaya mesaj: Karanlikta el tutulmaz
Bugün her türlü dünyevi, siyasi akim ve düsüncelerden uzak, sadece her seye kadir olan Allah’a dua etmek için toplandik. Siyasi ve dünyevi çekismelerden uzak bu ayinde patrikligimizin yalniz kaldigi söylendi. Biz dualarimizla yalniz degiliz. Ahtamar efsanesi, birbirini seven iki insan arasina giren kiskançligin sevgi ve mutlulugu nasil trajediye dönüstürdügünü asirlardir nesilden nesile aktariyor. Kötülük, haset ve nefret duygulari hayatimiza egemen olunca kendimizi karanligin belirsizligi içinde buluruz. Karanlikta ne gösterilen iyi niyetin farkinda oluruz, ne de uzatilan bir eli tutabiliriz. Kisir çekismelerle olumluya ulasmak mümkün degildir.”
Fotograf: Senih GÜRMEN
Tarihte altin bir sayfa
Ayine, Sef Adrusan Halacayan yönetimindeki Vartanants Korosu da eslik etti. Yaklasik 25 kisiden olusan koro Ermeni Kilise Ilahilerini seslendirdi. Atesyan, ayinin hemen ardindan yaptigi açiklamada, “Bu kadarini beklemiyorduk. Bir mucize oldu, insanligin mucizesi. Türkiye tarihinde altin bir sayfa açildi. Ahtamar, Ahtamar olali böyle bir sey görmemistir. Demek ki ayin yapilinca hiçbir sey olmuyormus” dedi.
Fotograf: Senih GÜRMEN
Fotograf: Senih GÜRMEN
Kimler katildi
Surp Haç Kilisesi’ndeki ayine, Almanya’nin Ankara Büyükelçisi Eckart Cuntz, Kültür Varliklari ve Müzeler Genel Müdürü Osman Murat Süslü, Van Belediye Baskani Bekir Kaya, Gevas Kaymakami Yusuf Güni, Gevas Belediye Baskani Nazmi Sezer, Ermeni cemaati üyeleri, Avrupa’nin çesitli ülkeleri ile ABD’den gelen devlet temsilcileri katildi.
Ayini Hürriyet Gazetesi adina Okan Konuralp izledi
Fotograf: Senih GÜRMEN
Fotograf: Senih GÜRMEN
Siki güvenlik
Van merkeze 45 kilometre uzaklikta bulunan Akdamar Iskelesi’ne konuklar 20 dakikalik tekne yolculugunun ardindan ulasti. Ayin için gelen konuklari adaya 17 tekne tasidi. Van Emniyet Müdürlügü adada sivil giyimli 50 polis görevlendirdi.
Fotograf: Osman BEKLEYEN / DHA
Iskele çevresinde ise 500 polis görev yapti. Özel egitimli bir polis köpegi adada ve iskelede bomba aradi. Ayini ulusal ve yabanci medya kuruluslarindan yaklasik 200 basin mensubu izledi
ERIVAN’DAN PROTESTO: KILISEMIZI BIZE ÖDÜNÇ VERME
Van’da binlerce Ermeni’nin katilimiyla ayin düzenlenirken Erivan’da ayin protesto edildi. Panorama.am’a göre, “Soykirim Aniti” yakinlarinda düzenlenen gösteride, “Türkiye yükümlüklerini yerine getir”, “Kilisemizi, bize ödünç verme” yazili pankartlar tasindi. Eylemin öncülügünü yapan Ermeni Soykirimi Müzesi ve Enstitüsü, ayini “Türk hükümetinin propaganda girisimi” olarak niteledi. News. am ise, Ermeni kamuoyunun ikiye bölündügüne dikkat çekerek, “Kamuoyunun bir bölümü, Türkiye’nin imajini düzeltmeye çalistigini öne sürerek, ayini boykot ediyor. Digerleri ise ayinin diger Ermeni kiliselerinin onarilmasina kapi aralayacagini savunuyor” ifadelerini kullandi.
‘KHORHURT KHORIN’IN SIRRI
Khorin” (Derin sir), Ermenilerde “Ekmegin Isa’nin etine, sarabinsa Isa’nin kanina” dönüsmesini temsil ediyor. Disariya kurulan iki dev ekranda ayini izleyen çogunlugu Türk vatandasi yaklasik 5 bin Ermeni ile kiliseye giren 50 özel davetli, ilahiye gözyaslariyla eslik etti.
Fotograf: Gurbet GÖKÇE / DHA
Ardindan dünyayi temsil eden kilise kubbesinin altina konulan Hz. Meryem ikonunun bulundugu masanin önüne gelindi. Ilk olarak “Kutsal Masa” çevresinde ayinin giris ritüeli yapildi. Masaya kutsal kupa, kupanin içine de Isa’nin kani ve bedeni olduguna inanilan ekmek/sarap ikilisi yerlestirildi. Gökyüzünden indigine inanilan Isa’nin selami, dualar esliginde kupanin içine yerlestirildi. Daha sonra da bu selam kilise papazlari tarafindan tokalasma yoluyla ayine katilanlara dagitildi.
Benim bedenim
Ikinci bölüm, haça gerilmeden önceki son yemeginde masada bulunan ekmek ve saraba ithafen Isa’nin “Alin bu benim bedenim ve kanimdir” sözü hatirlatilarak basladi. Hatirlatmanin ardindan Kutsal Kupa’da ekmek ve sarap karistirildi. Atesyan, yardimcilari diyakonlar esliginde kutsal kupada hazirlanan karisimi dualariyla kutsadi. Ardindan alti din adami, kominyon adi verilen ve Isa’nin bedeniyle bütünlesmek anlamina gelen sarapli ekmek parçalarini, kilise disinda bekleyen cemaate dagitti.
Dünyayi kutsadilar
Ermenice ve Türkçe vaazla sona eren ayinin ardindan Atesyan, kilise bahçesine çikti. Ermeni teolojisine uygun olarak dünyayi kutsadi. Ilk olarak doguya dönerek, Dünya Ermeni Kiliselerini, ardindan batiya dönerek Dünya önderlerini, kuzeye dönerek ayrim yapmaksizin tüm insanligi ve güneye yönelerek, Tanrinin verdigi bereketi kutsadiktan sonra tören sona erdi. Fakat Surp Haç Kilisesi, müze olarak kullanilacagi için Hiristiyan inanci geregi kilise kutsanmadi. Kutsanmis Masa ise ayinin ardindan valiligin gösterdigi özel bir yere konuldu. Hacin kutsanmasi için ise yerine konulmasi beklenecek.
Kaynak: Hurriyetusa
